Γόρτυνος Ιερεμίας: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν δημιουργούμε καινούργια Δόγματα. Αυτό το κάνουν οι Παπικοί

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΙΕΡΕΜΙΑ
ΒΑΣΙΚΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗΣ (1)

1. Τα κηρύγματά μας, αδελφοί χριστιανοί, αναφέρονται στα Δόγματα της Ορθόδοξης πίστης μας. Τα Δόγματα αυτά, για τα οποία σας μίλησα γενικά στο προηγούμενο κήρυγμά μου, είναι οι σωστές γραμμές, ας το πω έτσι, σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να βαδίζουμε, για να ζούμε τον Θεό μας, για να πετύχουμε την σωτηρία μας. Με τα Δόγματα εκφράζεται όλη η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης μας, που λέγεται «Δογματική» διδασκαλία.

Ήθελα όμως από την αρχή να σας πω, αδελφοί, μερικές γενικές αρχές, που αποτελούν την βάση της Ορθόδοξης Δογματικής διδασκαλίας. Η πρώτη βάση είναι αυτό που είπαμε στο προηγούμενο κήρυγμά μας, ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν δημιουργούμε καινούργια Δόγματα, καινούργιες αλήθειες. Αυτό το κάνουν οι Παπικοί, που το σύστημά τους, σαν να είναι μια μηχανή, όλο και παράγει καινούργια δόγματα, όπως το δόγμα του πρωτείου του Πάπα. Εμείς στην Ορθοδοξία κρατούμε την παραδοθείσα πίστη της Εκκλησίας, χωρίς να προσθέτουμε ούτε και να αφαιρούμε τίποτε από αυτήν. Γι᾽ αυτό λοιπόν, ως πρώτη βάση θα πούμε τον λόγο του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, που γράφει στην αρχή της Δογματικής του: «Ερώ εμόν ουδέν»! Δηλαδή, δεν θα πω, λέγει ο άγιος, τίποτε το δικό μου. Και λέγει στην συνέχεια ο άγιος πατέρας ότι θα πεί «τα θείοις και σοφοίς ανδράσι λελεγμένα», όσα, δηλαδή, είπαν οι θείοι και σοφοί άγιοι πατέρες.

2. Το άλλο, που σαν βάση πάλι θέλω να πω, αδελφοί, είναι ότι η Ορθόδοξη Δογματική διδασκαλία μιλώντας για τον Θεό κάνει διάκριση μεταξύ Ουσίας και Ενέργειας στον Θεό. Το Δόγμα αυτό είναι πολύ σοβαρό και σ᾽ αυτό διαφέρουμε πάλι από τους παπικούς, οι οποίοι δεν κάνουν την διάκριση αυτή στον Θεό. Αυτοί δέχονται τον Θεό ως Ουσία μόνο. Αλλά η Ουσία του Θεού είναι ακατάληπτη και αθέατη. Τότε, πως ο Χριστός μας είπε ότι οι καθαροί στην καρδιά θα δούνε τον Θεό (βλ. Ματθ. 5,8); Θα Τον δούνε διά των θείων Του Ενεργειών. Αν ο Θεός είναι Ουσία μόνο, όπως δέχονται οι Καθολικοί, τότε, πως δημιουργήθηκε ο κόσμος; Από την Ουσία του Θεού; Τότε τα πάντα γύρω μας, και οι πέτρες και τα χορτάρια, είναι Θεός, αν έγιναν από την Ουσία του Θεού. Έτσι καταλήγουμε στον «πανθεισμό», που είναι «το πάντων ατοπώτατον», όπως έλεγε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Βασικό λοιπόν της Ορθόδοξης Θεολογίας είναι ότι κάνει διάκριση Ουσίας και Ενέργειας στον Θεό. Και ενώ με την Ουσία του Θεού δεν μπορούμε να έχουμε καμμία κοινωνία, όμως ερχόμαστε σε κοινωνία με τον Θεό διά των θείων Του Ενεργειών. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός μιλώντας για τον Θεό έφερε την εικόνα του ηλίου. Είναι πολύ ωραία η εικόνα αυτή. Με το καυτό του ηλίου, την λάβα του, την ουσία του, ας πούμε, δεν μπορούμε να έρθουμε σε καμμία κοινωνία. Καήκαμε!… Αλλά, ενώ δεν μπορούμε να έρθουμε σε καμμία κοινωνία με την λάβα του ηλίου, όμως έχουμε κοινωνία με τις ενέργειές του, με το φως του και την θερμότητά του. Έτσι και εμείς επικοινωνούμε με τον Θεό με τις θείες Του Ενέργειες. Διά των θείων Του Ενεργειών ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο και κυβερνά τον κόσμο, και με τις θείες Του Ενέργειες πάλι αγιαζόμαστε και σωζόμαστε. Ο Μέγας Βασίλειος, πατέρας του 4ου αι., έλεγε: «Ημείς εκ των ενεργειών γνωρίζειν λέγομεν τον Θεόν ημών, τη δε ουσία αυτή προσεγγίζειν ουχ υπισχνούμεθα. Αι μεν γαρ ενέργειαι αυτού προς ημάς καταβαίνουσιν, η δε ουσία αυτού μένει απρόσιτος».

3. Και ένα τρίτο που θέλω να σας πω στο κήρυγμά μου σήμερα, αδελφοί χριστιανοί, ως βασική προϋπόθεση και αυτό στην ᾽Ορθόδοξη Θεολογία μας, είναι ότι πρέπει να κάνουμε διάκριση μεταξύ κτιστού και ακτίστου, μεταξύ Όντος και μη Όντος. Ο Θεός είναι άκτιστος, ενώ όλα τα άλλα, ο κόσμος που μας περιβάλλει, εμείς οι άνθρωποι και οι άγγελοι ακόμη, είναι όλα κτιστά. Πραγματικός Ων, Υπάρχων, είναι μόνο ο Θεός. Όλοι εμείς και οι άγγελοι ακόμη, γίναμε όντα, ήλθαμε, δηλαδή, σε ύπαρξη, διά του Όντος Θεού. Ο,τι σχετίζεται με τον Ίδιο τον Θεό είναι άκτιστο. Γι᾽ αυτό, όταν μιλάμε για τις Ενέργειες του Θεού, διά των Οποίων ο Θεός επικοινωνεί μαζί μας, όπως είπαμε προηγουμένως, πρέπει να λέμε και το άλλο το αναγκαίο, ότι οι ενέργειες αυτές είναι άκτιστες. Να λέμε δηλαδή, «διά των ακτίστων θείων ενεργειών». Το λέγω αυτό, γιατί πάλι οι παπικοί, ενώ πρώτα δεν δέχονταν Ενέργειες στον Θεό, και κήρυττταν «Θεόν ενενέργητον», όμως, με την φωτισμένη πολεμική του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά εναντίον τους, αναγκάστηκαν τελικά να δεχθούν ότι ο Θεός έχει Ενέργειες, «κτιστάς δε», είπαν. Κτιστές και όχι άκτιστες ενέργειες. Αυτό αποτελεί λανθασμένο δόγμα των Καθολικών. Γιατί, αν οι ενέργειες του Θεού, διά των οποίων ο Θεός μας σώζει, είναι κτιστές, τότε πως σωζόμαστε; Πως θεωνόμαστε; Το κτιστόν δεν μπορεί να σώσει ούτε να θεώσει. Το κτιστόν έχει ανάγκη το ίδιο από σωτηρία και από θέωση. Θυμούμαστε εδώ τον άγιο Γρηγόριο τον θεολόγο, που για να πολεμήσει τους πνευματομάχους, που έλεγαν ότι το ῞Αγιο Πνεύμα δεν είναι Θεός, αλλά είναι κτίσμα, είπε σ᾽ αυτούς αυτό το τολμηρό: Αν το Άγιο Πνεύμα δεν είναι Θεός, αλλά είναι κτίσμα, τότε… ας θεωθεί πρώτα αυτό και ας θεώσει έπειτα και εμένα τον άνθρωπο, που είμαι και εγώ κτίσμα, σαν κι᾽ αυτό! «Ει μη Θεός το Πνεύμα το Άγιον – είπε κατά λέξη ο άγιος Πατέρας – θεωθήτω πρώτον και ούτω θεούτω με το ομότιμον»! Θεωνόμαστε διά των θείων Ενεργειών, που είναι άκτιστες και όχι κτιστές.

Αλλά έχουμε και άλλες βασικές διδασκαλίες της Ορθόδοξης Δογματικής, σαν κλειδιά της, που πρέπει να τις γνωρίζουμε. Θα μιλήσουμε γι᾽ αυτές, πρώτα ο Θεός, στο επόμενο κήρυγμά μας.

Με πολλές ευχές,

† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας

Μπορεί επίσης να σας αρέσει Περισσότερα από τον συγγραφέα

Τα σχόλια είναι κλειστά.

Read previous post:
Ορθόδοξος Συναξαριστής 29 Μαΐου, Καλημέρα σας
Εφόσον Άγιος είναι μόνο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, γιατί αποκαλούμε Αγίους τους Αγίους μας

«Είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί, παιδιά του Θεού και χάριν της πίστεως και της Ορθοδοξίας είμαστε έτοιμοι και το αίμα μας και...

Close