Ο Εορτασμός του Ευαγγελισμού στις 25 Μαρτίου στην λαογραφική μας παράδοση

Η Εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που περιλαμβάνεται είναι η μόνη από τις πέντε μεγάλες θεομητορικές εορτές που βασίζεται στην Καινή Διαθήκη.Πότε άρχισε να εορτάζεται όμως, ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου δεν γνωρίζουμε σύμφωνα με σαφή  ιστορικά στοιχεία. Την πρωτοσυναντούμε στην Συρία, την Μ. Ασία και συγκεκριμένα στην Κωνσταντινούπολη πριν το έτος 431μ.χ. Ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός ο Α’, ήταν αυτός που καθιέρωσε  την 25η Μαρτίου ως ημέρα εορτασμού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Βασικοί λόγοι για την καθιέρωση της 25 Μαρτίου ως ημέρας εορτασμού του Ευαγγελισμού είναι οι κάτωθι,  σύμφωνα με έρευνες που έχουν διεξαχθεί και πραγματοποιηθεί στην πορεία των χρόνων ,οι οποίες μας λένε:
Η μέρα  συλλήψεως του Ιωάννη του Προδρόμου (στις 24 Σεπτεμβρίου) συνέπιπτε με τη φθινοπωρινή ισημερία, δεδομένου ότι την ήμερα αύτη, που οι Εβραίοι εόρταζαν την εορτή του Εξιλασμού, δέχθηκε ο Ζαχαρίας από τον αρχάγγελο Γαβριήλ το μήνυμα ότι θα αποκτήσει γιό. Κατά το Λουκ. (1, 26) ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου έγινε έξι μήνες μετά. Η ημερομηνία  συνέπιπτε με την εαρινή ισημερία, δηλαδή στις 25 Μαρτίου, ενώ η Γέννηση του Χριστού ορίστηκε εννέα μήνες μετά, 25 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Σύμφωνα με άλλα λαογραφικά στοιχεία  επικράτησε η άποψη πως ο θάνατος του Χριστού συνέβει στις 25 Μαρτίου και επειδή ο Κύριος, ως τέλειος κατά πάντα άνθρωπος, «έσχεν επίγειον βίον καθοριζόμενον από ακριβή αριθμόν ετών», έπρεπε να είχε συλληφθεί την ήμερα του σταυρικού θανάτου του. Η 25 Μαρτίου πίστευαν ακόμα παλαιότερα πως ήταν η πρώτη ήμερα του κόσμου, άρα θα έπρεπε να είναι και η ήμερα της Γεννήσεώς του.Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι η μόνη χαρμόσυνη εορτή μέσα στη  Α.και Μ. Τεσσαρακοστή, που κανονικά είναι περίοδος πένθους, κατά την Εκκλησιαστική μας και Ορθόδοξη Παράδοση.

Σύφωνα με τον 52ο κανόνα της Πενθέκτης Οικ. Συνόδου, εξαίρεση αποτελεί η Εορτή του Ευαγγελισμού  ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΜΟΝΗ ΧΑΡΜΟΣΥΝΗ και ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΗ  ΕΟΡΤΗ  κατά την Μ.Σαρακοστή. Κατά τα ήθη και τα έθιμα του λαού μας, την μέρα ταύτη τρώγεται ψάρι και σε περίπτωση ακόμη που ο Ευαγγελισμός Της Θεοτόκου είναι  μέσα στην Μ.Εβδομάδα (σύμφωνα με τον 5ο Κανόνα του  Νικηφόρου του Ομολογητή).

Ως έθιμο για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου καθιερώθηκε  να τρώγεται και ο (ξερός-αλμυρός,το ψάρι του βουνού όπως λεγόταν), ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά.Αυτό έγινε ιδιαίτερα σε περιοχές ορεινές που το φρέσκο ψάρι δεν ήταν εύκολο να βρεθεί.Η Λαική μας παράδοση συνεχίζει ,έτσι να τηρεί μέχρι τις μέρες μας το έθιμο αυτό στο ελληνικό τραπέζι των Ελληνών, σύμφωνα με την άδεια και των Κανόνων της Εκκλησίας.

Στην ελληνική λαική  παράδοση να αναφέρουμε και κάποια  έθιμα που σχετίζονται με την εορτή του Ευαγγελισμού,τα οποία  βασίζονται στο ότι με την εορτή αυτή αρχίζει η άνοιξη και επιστρέφουν τα χελιδόνια. Γι’ αυτό τα παιδιά βγάζουν από το χέρι τους τον «Μάρτη» και τον αφήνουν στα δέντρα να τον πάρουν τα χελιδόνια.

Σε πολλά μέρη υποδέχονται την 25η Μαρτίου με τραγούδια . Οι μελισσοκόμοι πρωτοβγάζουν τις κυψέλες στο ύπαιθρο, ενώ οι κτηνοτρόφοι μετακινούν τα κοπάδια τους στα ορεινά μέρη.

Χρόνια Πολλά !

Γιώτα Παμπάλου,Greekpress.gr